ΕΛΑ ΚΟΝΤΑ ΜΟΥ

Φέτος η 3η Δεκέμβρη , Παγκόσμια Μέρα Ατόμων με Αναπηρίες, σε εθνικό επίπεδο είναι αφιερωμένη στην παρουσίαση των στάσεων της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στα ΑμεΑ. Καθώς σκεφτόμουν τι κείμενο θα μπορούσα να γράψω, που να μην είναι ούτε κοινότυπο ούτε καταθλιπτικό, για την αντιμετώπιση μας από το κοινωνικό σύνολο αντιλήφθηκα στο εξής. Οι τρόποι συμπεριφοράς γενικά είναι θέμα παιδείας. Είναι φυσικό κάποιοι να νιώθουν αμηχανία όταν συναντούν για πρώτη φορά ένα άτομο σε αναπηρικό αμαξίδιο ή ένα χρηστή λευκού μπαστουνιού. Ίσως να θέλει να το πλησιάσει, να το γνωρίσει και γιατί όχι να το βοηθήσει (τα άτομα με αναπηρία δεν πρέπει να ενοχοποιούμε την βοήθεια και να την αναγάγουμε σε οίκτο) αλλά αφού κανείς δεν έχει μπει στο κόπο να ενημερώσει τους μη ανάπηρους για την αναπηρία, αυτονόητο είναι να μην ξέρει τον τρόπο προσέγγισης. Αν γνωρίζαμε τι είναι το λευκό μπαστούνι, την χρησιμότητα του, σίγουρα δεν θα τοποθετούσαμε γλάστρες στις ειδικά διαμορφωμένες πλάκες που είναι τοποθετημένες για να καθοδηγούν τους τυφλούς στα πεζοδρόμια. Με το ίδιο σκεφτικό δεν θα βάζαμε αυτοκίνητα στις ράμπες αν μας είχε γίνει πεποίθηση ότι με αυτό το τρόπο δυσκολεύομε την καθημερινότητα άλλων ατόμων που χρησιμοποιούν καροτσάκι.Ας πούμε λοιπόν με απλά λόγια εμείς τα ίδια τα άτομα με αναπηρία πως θα ήταν ο επιθυμητός τρόπος προσέγγισης.Είμαι ένας συνηθισμένος άνθρωπος που απλως έχω κάποια αναπηρία. Δεν είμαι τόσο διαφορετικός από σένα. Μη με μεταχειρίζεσαι σαν παιδάκι. Μεγαλώνω, παίζω, τρέχω, διαβάζω, γράφω, σπουδάζω, δουλεύω, παθιάζομαι, κλαίω, γελάω, ερωτεύομαι, θυμώνω, «σερφάρω», κάνω chat,.,όπως ΕΣΥ!Μη ρωτάς τον συνοδό μου: «Πώς τον λένε;», «Τι θέλει να ψωνίσει;», «Ποιο φαγητό του αρέσει;», «Που θέλει να πάει;», «Πώς γράφει και διαβάζει;», «Πώς μπορεί;»,. Ρώτησε εμένα, ξέρω και εγώ να σου απαντήσω! Χρησιμοποίησε τον κανονικό τόνο της φωνής σου, όπως μιλάς στους άλλους μίλα και σε εμένα.Δεν περπατάω, περπατάς όμως εσύ θες να με βοηθήσεις?Αν θες καλό είναι να ξέρεις ότι το καροτσάκι είναι για μένα ότι για σένα τα ποδιά. Εσύ μετακίνησε περπατώντας εγώ τσουλώντας το καροτσάκι. Δεν χρησιμοποιώ το αμαξίδιο για να προκαλέσω οίκτο και συμπόνια. Το καροτσάκι, μου χρησιμεύει ως ένα μέσο μετακίνησης.Αν με δεις μπροστά σε κάποιο σκαλοπάτι ρωτάμε αν θέλω βοήθεια και κυρίως με ποιο τρόπο θα μπορούσες να με βοηθήσεις. Έτσι και εσύ δεν θα κουραστείς και εγώ δεν θα νιώσω σαν τσουβάλι ούτε θα κινδυνεύσουμε να κτυπήσουμε και οι 2.Αν με δεις να προσπαθώ να ανέβω μια ράμπα που την έχουν κλείσει αυτοκίνητα, την επόμενη φορά που θα βρεις ως εύκολη λύση το παρκάρισμα σε ράμπα , θυμήσου εμένα.Μ' αρέσει να διασκεδάζω γι' αυτό αν με θες ως πελάτη στο κέντρο / σινεμά / θέατρο σου φτιάξε ράμπες στην είσοδο και ειδικά διαμορφωμένες τουαλέτες που να χωράει το καροτσάκι μου.Δεν βλέπω, βλέπεις όμως εσύ: Θέλεις να με βοηθήσεις;Τότε θα πρέπει να σου πω ότι το λευκό μπαστούνι, είναι το τεχνικό βοήθημα που χρησιμοποιούν τα άτομα με πρόβλημα όρασης για να εντοπίζουν και να αποφεύγουν τα εμπόδια στην πορεία τους, στην προσπάθεια τους να κινούνται μόνοι, ανεξάρτητοι και με ασφάλεια.Αν όταν κάπου, κάποτε, τυχαία ή για κάποιο λόγο με συναντήσεις, μπορείς να με βοηθήσεις και ταυτόχρονα θα με κάνεις να νιώσω άνετα, δίνοντας μου αυτό ακριβώς που χρειάζομαι αν θυμάσαι κάτι από τα παρακάτω :Μόνο εμείς οι τυφλοί κρατάμε λευκό μπαστούνι και αυτό για να περπατάμε με ασφάλεια, όχι για να ξεχωρίζουμε, να παίζουμε, να μας δείχνουν ή να ζητιανεύουμε.Πιο εύκολα θα περπατήσω μαζί σου, παρά με το μπαστούνι ή με το σκύλο μου. Όμως, μη με πιάνεις από τον ώμο ή απ'το μπράτσο. άσε με να πιάσω εγώ το δικό σου μπράτσο: Έτσι θα νιώθω (θα ξέρω) πότε σταματάς, πότε στρίβεις, πότε ανεβαίνεις ή κατεβαίνεις.. Μην αποφεύγεις τις λέξεις «βλέπω», «κοιτάζω», «τυφλός» κλπ., τις μεταχειρίζομαι και εγώ. Βλέπω με τα χέρια μου: βλέπω για μένα σημαίνει αγγίζω, ακούω, μυρίζω, καταλαβαίνω, αισθάνομαι.Σύστησε με στους άλλους, ακόμη και στα παιδιά. Θέλω να γνωρίσω ποιος είναι στην τάξη ή στο δωμάτιο μαζί μου. Μίλησε μου όταν μπαίνεις. Πες μου πως φεύγεις: με φέρνεις σε μεγάλη αμηχανία αν μ'αφήνεις να μιλάω με κάποιον που δεν είναι κοντά μου.Οδήγησε το χέρι μου σε μια καρέκλα. Πες μου που είναι η πόρτα στο δωμάτιο, το αποχωρητήριο, το παράθυρο κλπ. Και αν υπάρχουν εμπόδια ή πράγματα στο πάτωμα. Δε θέλω να κάνω ζημιές, γιατί μπορώ να μην κάνω ζημιές.Βοήθησε με διακριτικά στο τραπέζι και πες μου για το φαγητό στο πιάτο μου. Χρησιμοποίησε το πιάτο μου σαν «ρολόι» και πες μου σε ποια «ώρα» είναι το κάθε είδος του φαγητού μου, π.χ «Το κρέας σου είναι στο Έξι».Κοίτα το ποτήρι μου να είναι δίπλα στο πιάτο μου και πες μου αν είναι στο δεξί ή στο αριστερό μου χέρι, για να το.»δω» και εγώ όταν το χρειαστώ.Μου αρέσουν οι αθλητικές εκδηλώσεις, το θέατρο και ο κινηματογράφος, φτάνει να με βοηθάς να καταλαβαίνω τι γίνεται διαβάζοντας/περιγράφοντας μου όσα δεν μπορώ να δω.Μου αρέσουν οι εκδρομές και τα πάρτι. Πάρε με στην παρέα σου και γνώρισε με στους καλεσμένους σου.Αν υστερώ σε κάτι βοήθησε με. Μη μιλάς για τη «θαυματουργό αντίληψη» των τυφλών ή για τις ΄΄ιδιαίτερες ικανότητες΄΄ των κινητικά ανάπηρων. Μην ξεχνάς ότι όσα έμαθα είναι αποτέλεσμα σκληρής προσπάθειας και εργασίας.Αν είσαι περίεργος θα μιλήσω μαζί σου για το πρόβλημα μου αλλά όχι μόνο γι'αυτό, γιατί για μένα είναι μια παλιά ιστορία! Έχω τόσα άλλα ενδιαφέροντα, χόμπι και απορίες όπως και εσύ!Δε θέλω τον οίκτο σου αλλά τη φιλία σου!
Σημειωση. Το τμημα του κειμενου που αφορα τους τυφλους το δανειστικα απο τον Βαγγέλης Αυγουλάς 3οετής φοιτητής της Νομικής Σχολής Αθηνών, Μέλος της Διεθνούς οργάνωσης για νέους με προβλήματα όρασης VIEWS (Visually Impaired Education and Work Support) Μέλος της Επιτροπής Νεολαίας του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών. mailto:hevavgoul@otenet.gr